Zaliczki uproszczone na PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)

Zaliczki uproszczone na podatek dochodowy od osób fizycznych to szczególna forma ustalania zaliczek do zapłaty z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Obowiązek opłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu prowadzonej działalności

W nawiązaniu do art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 zwanej dalej ustawą o PDOF) podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania z urzędu skarbowego wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, jeżeli oczywiście one w ogóle wystąpią.

Jest jednak wyjątek od reguły.

Zaliczki uproszczone przedsiębiorca ma obowiązek opłacać, co miesiąc w stałej wysokości. Nie będzie, więc tutaj miała miejsce sytuacja, w której nie wystąpi zaliczka do zapłaty.

Zaliczki uproszczone po spełnieniu kilku warunków mogą opłacać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą stosujące skalę podatkową albo podatek liniowy, które prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe.

Uproszczona zaliczka jako jeden z typów zaliczek w działalności u podatników PIT

Zgodnie z art. 44 ust. 6b ustawy o PDOF osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mogą stosować uroszczoną formę opłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu prowadzonej działalności, ale tylko, gdy stosują formę opodatkowania przychodów z działalności.

1. skalę podatkową albo
2. podatek liniowy.

Warto podkreślić, iż w okresie zawieszenia prowadzenia działalności przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy PIT z działalności w tym także uproszczonych zaliczek.

Podatnik wpłaca, więc stałe miesięczne zaliczki obliczone na podstawie dochodu za 2 lata wstecz lub 3 lata wstecz a obok tego oblicza na standardowych zasadach przez cały rok bieżący dochód z działalności za każdy miesiąc tego roku.

Po zakończeniu roku podatnik wykazuje w zeznaniu rocznym obliczony dochód z działalności za poprzedni rok podatkowy, ale w rubryce dotyczącej należnych i zapłaconych zaliczek wykazuje wyłącznie uproszczone zaliczki. Tak samo w pozycji suma zapłaconych zaliczek wskazuje sumę zapłaconych uproszczonych zaliczek. Jeśli łączne zaliczki uproszczone okażą się niższe niż należny podatek za dany rok, podatnik będzie musiał dopłacić różnicę w rocznym rozliczeniu PIT. Jeżeli zaś suma zapłaconych uproszczonych zaliczek będzie większa od podatku obliczonego od rocznego dochodu za rok poprzedni (za rok opłacania uproszczonych zaliczek) wówczas wystąpi nadpłata w podatku PIT.

Terminy płatności uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych

Zgodnie z tym, co mówi art. 44 ust. 6c ustawy o PDOF podatnicy, którzy wybrali uproszczone zaliczki na PIT z działalności są zobligowani:

• stosować uproszczoną formę wpłacania zaliczek przez cały rok podatkowy (nie można zmienić tej formy przez cały rok podatkowy, zmiany można dokonać dopiero od nowego roku podatkowego),
• wpłacać zaliczki w terminach do 20-tego dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni,
• dokonać rozliczenia podatku za rok podatkowy w zeznaniu rocznym PIT-36 (skala podatkowa) albo PIT-36L (podatek liniowy).

Terminy opłacania uproszczonych zaliczek na PIT z działalności prezentuje poniższa tabela.

Ustalenie uproszczonych zaliczek na podatek PIT z działalności

Opłacanie uproszczonych zaliczek na PIT z działalności polega na regulowaniu, co miesiąc zaliczek na PIT stanowiących miesięcznie 1/12 kwoty podatku PIT obliczonej na podstawie dochodu z działalności wykazanym w zeznaniu rocznym składanym w roku poprzednim albo 2 lata wstecz.

Należy podkreślić, iż dochód z zeznania rocznego złożonego w roku poprzednim albo 2 lata wstecz na cele ustalenia uproszczonej zaliczki na PIT to kwota będąca różnicą pomiędzy przychodem z działalności a kosztami uzyskania przychodu, czyli bez dalszych odliczeń od tak obliczonego dochodu (ZUS, strata podatkowa, itd.). Jeżeli więc w zeznaniu złożonym w zeszłym roku albo 2 lata wstecz podatnik nie zaliczył składek ZUS społecznych do kosztów (zdrowotnej w podatku liniowym) to nie może on ich już odliczyć przy ustalania uproszczonych zaliczek.

Co więcej podatnik nie może dowolnie wybrać roku, który chciałby brać pod uwagę tzn. dochód wynikający z zeznania rocznego złożonego 2 lata temu zamiast z zeznania złożonego w roku ubiegłym. Tak, więc podatnik musi wpierw zweryfikować dochód z zeznania złożonego w roku poprzednim, a jeżeli nie występuje dochód lub jest za niski wówczas analizuje dochód z zeznania złożonego 2 lata wstecz.  Następnie oblicza miesięczne zaliczki uproszczone na rok podatkowy, w którym chce je stosować według aktualnie (w roku, w którym podatnik chce stosować zaliczki uproszczone) stosowanej formy opodatkowania (skala podatkowa albo podatek liniowy).

Nie każdy może wybrać zaliczki uproszczone na podatek dochodowy od osób fizycznych

Analizując powyższe warunki widać wyraźnie, kto nie skorzysta z zaliczek uproszczonych na PIT z działalności. Z tego typu zaliczek nie skorzysta osoba fizyczna prowadząca działalność, która wybrała skalę podatkową albo podatek liniowy, jako formę opodatkowania oraz:

• rozpoczęła w roku podatkowym prowadzenie działalności,
• w przypadku stosowania skali podatkowej (za ostatnie 3 lata) nie osiągnęła w zeznaniu PIT-36 składanym w poprzednim roku ani 2 lata wstecz dochodu większego aniżeli kwota dochodu wolna od podatku 30.000 zł,
• w przypadku stosowania podatku liniowego (za ostatnie 3 lata) nie osiągnęła w zeznaniu PIT-36L składanym w poprzednim roku ani 2 lata wstecz dochodu z działalności gospodarczej.

Z zaliczek uproszczonych nie skorzysta również osoba fizyczna prowadząca działalności i stosująca formę opodatkowania ryczałt ewidencjonowany albo kartę podatkową.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż przepisy art. 6b i dalsze ustawy o PDOF nie wymagają od podatnika, żeby przez cały rok prowadził działalność gospodarczą. Istotne jest, aby uzyskał odpowiednią kwotę dochodu za rok podatkowy 2 lata wstecz a jeśli nie osiągnął w tym okresie to za rok podatkowy 3 lata wstecz. Tak, więc w 2025r. z uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy PIT z działalności skorzystają podatnicy, którzy w 2023r. rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej i oczywiście w 2024r. oraz w 2025r. nadal ją prowadzą. Jeżeli jednak w zeznaniu za 2023r. nie osiągnęli dochodu lub był on za niski wówczas nie skorzystają z uproszczonych zaliczek na PIT z działalności.

Przykład 1

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą od 2020r. Stosuje skalę podatkową jako formę opodatkowania przychodów z działalności.

W zeznaniu za 2023r. złożonym w 2024r. wykazał dochód w kwocie 25 000 zł. W zeznaniu za 2022r. złożonym w 2023r. poniósł stratę podatkową.

W takim wypadku podatnik w 2025r. nie będzie mógł skorzystać z zaliczek uproszczonych na PIT, ponieważ jego dochód jest mniejszy niż kwota wolna od podatku.

Przykład 2

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą od 2018r. Stosuje podatek liniowy jako formę opodatkowania przychodów z działalności.

W zeznaniu za 2023r. złożonym w 2024r. wykazał dochód w kwocie 45 000 zł. W zeznaniu za 2022r. złożonym w 2023r. wykazał dochód w kwocie 15 000 zł.

W takim wypadku podatnik w 2025r. będzie mógł skorzystać z zaliczek uproszczonych na PIT. Podstawą do obliczenia tych zaliczek będzie dochód za 2023r. Podatnik nie może wybrać w tej sytuacji dochodu za 2022r., ponieważ w pierwszej kolejności musi brać pod uwagę dochód z zeznania rocznego złożonego w roku ubiegłym, czyli za 2023r.

Uproszczone zaliczki miesięczne wyniosą, więc:

(45 000 zł x 19%) / 12 miesięcy è 712,50 zł miesięcznie, a więc za każdy miesiąc 2025r.

Słowo o zeznaniu rocznym PIT-36 albo PIT-36L

Podatnicy, którzy w roku podatkowym wybrali zaliczki uproszczone na podatek dochodowy od osób fizycznych w momencie, gdy składają zeznania roczne za ten rok, czyli albo PIT-36 (skala podatkowa) albo PIT-36L (podatek liniowy) wówczas mają obowiązek:

1. obliczyć dochód za ten rok podatkowy według stosowanej formy opodatkowania,
2. ująć w rubrykach odnośnie należnych i zapłaconych zaliczek na PIT – kwoty zaliczek uproszczonych.

Różnica pomiędzy obliczonym rocznym, należnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych a należnymi, wpłaconymi zaliczkami uproszczonymi da kwotę podatku do zapłaty (dopłaty), wykaże nadpłatę, bądź on w ogóle nie wystąpi.

Wybór i rezygnacja z uproszczonej zaliczki na podatek dochodowy PIT

Wybór zaliczek uproszczonych PIT podatnik dokonuje w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym wpłacał zaliczki w uproszczonej formie.

Opłacanie zaliczek uproszczonych musi trwać pełny rok podatkowy. Jeżeli po roku podatkowym podatnik chce zrezygnować z tego typu zaliczek wówczas po prostu od kolejnego roku stosuje miesięczne albo kwartalne zaliczki na podatek dochodowy PIT (jeżeli do kwartalnych ma prawo) i nie zaznacza kwadratu, przy którym widnieje opis „wybrał wpłacanie zaliczek w formie uproszczonej na podstawie art. 44 ust. 6b ustawy”.

Natomiast, gdy w kolejnym roku nadal chce stosować zaliczki uproszczone wówczas w zeznaniu rocznym za ten kolejny rok wciąż musi zaznaczać wyżej wspomniany kwadrat.

Autor:

Krzysztof Ulicki

Źródła:

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061) [z dnia 02.06.2025].

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163) [z dnia 02.06.2025].

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111) [z dnia 02.06.2025].